Anadolu’nun en kadim ve en masalsı şehirlerinden biri olan Amasya, ziyaretçilerine adeta zamanda bir yolculuk vadeder. Yeşilırmak’ın ikiye böldüğü bu eşsiz kent, binlerce yıllık tarihi, sarp kayalara oyulmuş kral mezarları ve nehir kenarına inci gibi dizilmiş yalıboyu evleri ile hafızalardan silinmeyecek bir deneyim sunar. Osmanlı İmparatorluğu döneminde birçok şehzadenin sancak beyliği yaptığı ve “Şehzadeler Şehri” unvanını alan Amasya, her köşesinde farklı bir hikaye barındırır.
- 1. Amasya’nın İkonik Yapıları ve Tarihi Mekanları
- 1.1. Kral Kaya Mezarları
- 1.2. Yalıboyu Evleri
- 1.3. Amasya Kalesi (Harşena Kalesi)
- 2. Kültür ve Mitoloji Durakları: Amasya Müzeleri
- 2.1. Amasya Arkeoloji Müzesi
- 2.2. Ferhat ile Şirin Aşıklar Müzesi
- 3. Osmanlı’nın Zarif Dokunuşu: Külliyeler ve Camiler
- 3.1. II. Bayezid Külliyesi
- 4. Amasya’da Ne Yenir?
Bu gezi rehberinde, Amasya’nın tarih, kültür ve doğa kokan sokaklarında keyifli bir keşfe çıkacak, şehrin mutlaka görülmesi gereken noktalarını birlikte inceleyeceğiz. Hazırsanız, bu büyüleyici şehrin derinliklerine doğru yola çıkalım.
Amasya’nın İkonik Yapıları ve Tarihi Mekanları
Amasya’nın ruhunu anlamak için öncelikle onun simgesi haline gelmiş yapıları ziyaret etmek gerekir. Şehrin silüetini oluşturan bu mekanlar, sizi Pontus Krallığı’ndan Osmanlı’ya uzanan zengin bir geçmişe tanıklık etmeye davet ediyor.
Kral Kaya Mezarları
Amasya denince akla gelen ilk görüntü şüphesiz Harşena Dağı’nın eteklerine oyulmuş olan Kral Kaya Mezarları‘dır. Helenistik dönemde, Pontus Krallığı’nın kralları için yapılmış bu anıtsal mezarlar, sarp kayalıkların üzerinde heybetli bir şekilde durur. Özellikle geceleri aydınlatıldığında Yeşilırmak’ın sularına yansıyan görüntüleriyle adeta büyüleyici bir atmosfer yaratırlar. Mezarlara çıkan patika yoldan tırmanarak hem bu tarihi yapıları yakından görebilir hem de şehrin panoramik manzarasının tadını çıkarabilirsiniz.
Yalıboyu Evleri
Yeşilırmak Nehri’nin kenarında sıralanmış olan tarihi Amasya Evleri, şehrin en karakteristik özelliklerinden biridir. Geleneksel Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerini yansıtan bu ahşap ve cumbalı evler, Hımış yapı tekniğiyle inşa edilmiştir. Günümüzde birçoğu butik otel, kafe ve restoran olarak hizmet veren bu evlerin birinde mola verip nehre karşı bir kahve içmek, Amasya gezinizin en keyifli anlarından biri olacaktır.
Amasya Kalesi (Harşena Kalesi)
Şehre hakim bir tepede konumlanan Amasya Kalesi, Hititlerden başlayarak birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar tarafından kullanılan kale, stratejik önemiyle dikkat çeker. Zirveye tırmanmak biraz yorucu olsa da, kalenin burçlarından izleyeceğiniz Amasya manzarası tüm yorgunluğunuzu unutturacaktır. Kale içinde sarnıçlar, zindanlar ve Cilanbolu adı verilen gizli bir geçit bulunmaktadır.
Kültür ve Mitoloji Durakları: Amasya Müzeleri
Amasya, sadece tarihi yapılarıyla değil, aynı zamanda zengin koleksiyonlara sahip müzeleriyle de kültür meraklıları için bir cazibe merkezidir.
Amasya Arkeoloji Müzesi
Bölgeden çıkarılan 13 farklı medeniyete ait eserlerin sergilendiği Amasya Arkeoloji Müzesi, şehrin en önemli kültürel duraklarından biridir. Müzenin en ilgi çekici bölümü ise şüphesiz İlhanlılar dönemine ait olan ve mumyalama tekniğiyle korunmuş olan “Mumyalar Bölümü”dür. Hitit Fırtına Tanrısı Teşup’a ait bronz heykelcik de müzenin görülmeye değer eserleri arasındadır.
Ferhat ile Şirin Aşıklar Müzesi
Amasya, aynı zamanda dillere destan Ferhat ile Şirin efsanesinin yaşandığı topraklardır. Bu ölümsüz aşk hikayesini yaşatmak için kurulan müze, ziyaretçilerine efsanenin dokunaklı atmosferini modern sunum teknikleriyle aktarıyor. Ferhat’ın Şirin’e kavuşmak için dağları deldiği anlatılan su kanallarının kalıntılarını da müzenin yakınlarında görebilirsiniz.
Osmanlı’nın Zarif Dokunuşu: Külliyeler ve Camiler
Şehzadeler şehri olması sebebiyle Amasya, Osmanlı dönemine ait birçok zarif mimari esere ev sahipliği yapmaktadır.
II. Bayezid Külliyesi
Sultan II. Bayezid adına 1486 yılında yaptırılan bu külliye; cami, medrese, imarethane, şadırvan ve çeşmeden oluşan görkemli bir yapıdır. Yeşilırmak kenarındaki konumu, simetrik mimarisi ve avlusundaki asırlık çınar ağaçları ile huzur dolu bir atmosfere sahiptir. Külliye, Osmanlı sosyal ve dini yaşamını anlamak için mükemmel bir örnektir.
Amasya’da Ne Yenir?
Amasya gezinizi lezzetli bir mola ile taçlandırmak isterseniz, yöresel tatları mutlaka denemelisiniz.
- Amasya Misket Elması: Şehrin simgesi olan bu lezzetli elmayı tatmadan dönmeyin.
- Baklalı Dolma: Kuru bakla ile hazırlanan ve yöreye özgü bir lezzet olan dolma.
- Keşkek: Özellikle düğün ve bayramların vazgeçilmez yemeği.
- Toyga Çorbası: Yoğurtlu ve naneli, şifalı bir çorba.
Sonuç olarak Amasya, nehrin iki yakasına serilmiş bir tarih kitabı gibidir. Her sokağı, her taşı ve her yapısı size farklı bir çağın fısıltılarını taşır. Bu büyülü şehri keşfetmek, hem gözünüze hem de ruhunuza hitap eden unutulmaz bir anı olacaktır.